Beelden en bedenkingen

Tijdens de conferentie  ’nieuwe vormen van organiseren en medezeggenschap’ op 5 maart 2013 hield Manfred van Doorn een inspirerende inleiding. Manfred is van oorsprong psycholoog-psychotherapeut en gebruikt zijn grote ervaring, mensenkennis en humor om leiders te helpen om in het centrum van hun kracht en talenten te komen. Hij staat bekend om zijn voorliefde voor en grote kennis van films, die hij veelvuldig gebruikt ter ondersteuning van leiderschapsontwikkeling. Tijdens de conferentie liet hij een viertal filmfragmenten zien. Graag wil ik u mijn verhaal bij de beelden en de persoonlijke boodschap die ik er uit haal vertellen.

Lincoln

Het eerste filmfragment dat Manfred liet zien was een scene uit de film Lincoln. De film volgt de politieke clash tussen Abraham Lincoln, de zestiende president van de Verenigde Staten, en de machtige mannen van zijn kabinet in de strijd tegen de afschaffing van de slavernij en het einde van de Amerikaanse Burgeroorlog. De film laat zien hoe president Lincoln alles op alles zet om zijn grote doel ‘het afschaffen van de slavernij’ te realiseren.

De wijze les die ik uit deze film haal is dat als je je doel echt voor ogen hebt dan moet je soms heel wat slingeren om er te komen. Bij dat slingeren mag je echter nooit je doel uit het oog verliezen

Japanse levenslessen

Het tweede filmfragment kwam uit de aangrijpende documentaire ‘Japanse Levenslessen’. Ik heb deze film nu diverse keren gezien en ik blijf er door ontroerd raken. De film volgt gedurende een heel schooljaar de leerlingen uit de klas van meester Kanamori. Het Japanse onderwijssysteem is buitengewoon autoritair en het is in Japan niet gebruikelijk om je emoties te uiten. Met als gevolg dat kinderen niet leren hoe ze met hun emoties moeten omgaan en dat er door een gebrek aan empathie ook heel veel gepest wordt op scholen (met een hoog aantal zelfmoorden onder jongeren tot gevolg). De documentaire laat zien hoe meester Kanamori zijn leerlingen empathie bij brengt. Het fragment dat Manfred tijdens de conferentie liet zien, toonde prachtig aan hoe de leerlingen in opstand komen tegen een onrechtvaardig besluit van meester Kanamori zelf. Het fragment liet twee dingen zien. Enerzijds hoe de leerlingen zich buitengewoon moedig uitspreken tegen een besluit van meester Kanamori (iets wat hij hen zelf heeft bijgebracht) en anderzijds hoe meester Kanamori na de inspraak, de oprechtheid en wijsheid van de leerlingen terug komt op zijn besluit.

Wijze les: Invloedrijke medezeggenschap is medezeggenschap die echt het lef heeft om zich, oprecht, vanuit het gevoel uit te spraken en aandacht vraagt voor datgene wat wezenlijk is.

Cinderella Man

Het derde filmfragment kwam uit de film Cinderella Man. De film vertelt het waargebeurde verhaal van bokser en volksheld Jim Braddock, die na een reeks verliespartijen gedwongen werd te stoppen. Als de Grote Depressie aanbreekt accepteert Joe diverse beroerde baantjes om zijn vrouw Mae en hun kinderen te onderhouden, maar hij blijft dromen van de boksring. Per toeval krijgt hij een nieuwe kans om zich te bewijzen als bokser. Het fragment dat we uit de film zagen gaat over de ommekeer die Jim maakt op het moment dat zijn zoon betrapt wordt op het stelen van een worst bij de slager. Zijn zoon legt, nadat de worst is teruggebracht bij de slager, aan zijn vader uit waarom hij de worst heeft gestolen. Een van zijn klasgenootjes is bij een oom gaan wonen omdat zijn ouders onvoldoende geld hebben om eten voor het gezin te kopen. De jongen stal de worst om er voor te zorgen dat er thuis voldoende voedsel was, uit angst om ook weggestuurd te worden bij zijn ouders. Vader en zoon sluiten met elkaar een bijna heilige overeenkomst. De zoon belooft nooit meer te stelen, de vader belooft dat hij zijn zoon nooit weg zal sturen.

Wijze les: Ook als er sprake is van fundamentele ongelijkheid (vader – zoon, bestuurder – or) dan nog kun je op basis van fundamentele gelijkwaardigheid afspraken maken.

Invictus

Het vierde en laatste filmfragment kwam uit de film Invictus. Het verhaal van ‘Invictus’ speelt zich af na de val van het Apartheidsregime, tijdens de periode dat Zuid-Afrika het wereldkampioenschap rugby organiseerde in 1995. Nelson Mandela (Morgan Freeman) is net bezig aan zijn eerste termijn als president en gebruikt het evenement om decennia van wantrouwen en haat tussen de blanken en zwarten in Zuid-Afrika te beëindigen.

Tijdens de conferentie zagen we Nelson Mandela op zijn eerste werkdag als president van Zuid-Afrika. We zien hoe Mandela er alles aan doet om contact te maken met de mensen om hem heen. Hij doet dit door alert te zijn en met oog voor detail complimenten te maken, door zich niet te verschuilen achter zijn gewapende lijfwachten, door een oprecht beroep te doen op samenwerking en door mensen (deels) toe spreken in hun eigen taal. Hij doet dit alles zonder (net als in het fragment uit de Film Licoln) zijn ideaal (een Zuid–Afrika waarbinnen blank en zwart gelijkwaardig samenleven) uit het oog te verliezen.

Wijze les: wil je bruggen slaan tussen mensen dan zal je echt contact met elkaar moeten maken.

Ik wens u heel veel inspiratie bij uw zoektocht naar nieuwe vormen van organiseren en medezeggenschap.

Bas Dingjan
bdingjan@atim.eu